Норвешките автори во последниве години наидуваат на одличен прием кај македонските читатели. Современата норвешка литература е крајно возбудлива, а меѓу имињата кои оставија длабок впечаток секако е Ларс Соби Кристенсен, кој со неговата книга „Полубратот” ја воодушеви читателската јавност. Навраќајќи се кон неговата богата библиографија, сметавме дека вредна за превод е наградуваната книга со индикативен наслов „Битлси“, за која сме сигурни дека ќе има уште поголем интерес.

Се работи за роман од 1984 година кој се закити со многу книжевни признанија и награди, и кој не’ навраќа во едно време кога во светот постоеше само еден Бог, кој се викаше Битлси. Низ поглавјата насловени според песните на култниот британски бенд, Кристенсен ни раскажува возбудлива приказна за растењето, преиспитувањето и созревањето на четири млади момчиња од Осло, во едно време кога многу работи изгледаа невино и наивно, но сепак, доволно предизвикувачки за да ги сменат настаните од корен.

Со „Коскени часовници“ Дејвид Мичел ја заокружува неформалната трилогија која ја сочинуваат неговите претходни два романи, „Атлас на облаците“ и „Илјадагодишната есен на Јакоб де Зут“. Следејќи го истиот модел на шест преплетени приказни, Мичел и во овој роман гради своевиден книжевен калеидоскоп, во кој централната фигура која ги обединува засебните приказни е главниот лик – Холи Сајкс.

Така, книгата следи шест децении од животот на Холи, почнувајќи од 1984, па сè до „далечната“ иднина во 2045 година. Ова му овозможува на авторот не само да врати дел од познатите ликови од неговите претходни романи, туку и да направи мешавина од неколку книжевни жанрови – од тинејџерски семеен роман, преку психолошки трилер, до фантастика и еколошка дистопија.

Со тоа Мичел го заокружува целото свое творештво во еден универзум низ кој се појавуваат познати ликови и теми, но секогаш низ свежа и провокативна перспектива. „Коскени часовници“ е роман кој патува низ времето, низ културите и низ жанровите – иновативна нарација и креирање на нов свет во книжевноста.

„Во камен“ е роман за проституцијата во еден голем, неименуван град во Германија, која започнува во 80-те години, во ерата на поделеноста на земјата, а продолжува сè до денешно време. Маер мошне храбро гради експерименталнa приказна со речиси халуцинантни техники на тек на свеста, постојано менувајќи ја перспективата на нараторите и изневерувајќи го читателот. Раскажувањето тече во секвенци низ кои времето специфично се менува и настаните функционираат на ниво на слики, претстави и гласови, кои доминираат над ликовите и класичното раскажување. „Во камен“ е роман кој се нурнува во „хипер реалност“ полна со чудни гласови и ужасни настани, а која всушност е само една морничаво прецизна претстава на неолибералниот капитализам.

Фоенкинос во прекрасниот роман „Деликатност“ гради приказна за љубовта и за сложените меѓучовечки односи која е раскажана на шармантен и, пред се’, на деликатен начин. (Деликатен: сложен замрсен тежок; внимателен, чувствителен; вкусен; што бара посебен однос и внимание. Толковен речник на македонскиот јазик, Том I).

Авторот го зема секое значење на овие зборови и полека го воведува во срцевината на романот. Романот е така пишуван што читателот има чувство дека приказната некој му ја раскажува. Тоа е приказна за нова љубов и надеж дека и ранетите срца можат да најдат прибежиште на најчудни места, дека љубовта може да има и трагичен и комичен дел, понекогаш и малку апсурден, но тоа е тој деликатен зачин што ја прави толку голема.

Ова е прекрасна и деликатна љубовна приказна со француски шмек во која кусите хумористични дигресии раштркани меѓу поглавјата и’ даваат нота на оригиналност.

„Тивок хаос“ (2005) е роман на италијанскиот автор Сандро Веронези, со кој ја освои најпрестижната италијанска книжевна награда „Стрега“. Истоимениот филм, базиран на романот, во режија на Антонио Грималди и со Нани Морети во главната улога, излезе во 2008 година.

„Не сме сами, само сме осамени“, ќе изјави самиот Веронези. Главниот јунак на романот ја живее својата осаменост пред училиштето на ќерка си. По неочекуваната смрт на свршеницата, „мора да си го обнови животот пред местото каде што луѓето одат да учат“, додава авторот. Романот е прекрасно напишан, меланхоличен и духовит, и ги преиспитува и подрива очекувањата на читателите за тоа како изгледа жалоста. Сандро Веронези од секој детаљ прави уметност, создавајќи мозаик од хумор, надеж и длабока проникливост.

Италијанскиот автор Антонио Пенаки храбро се впушта во пишувањето на романот „Каналот Мусолини“, кој може да се чита како графички приказ на италијанската социјална историја во првата половина на 20 век. Во кусиот вовед Пенаки разјаснува дека иако кланот на Перуци е плод на фикцијата, многу од настаните кои се опфатени во овој роман биле реалност за бројни тогашни семејства.

„Каналот Мусолини“ е роман кој ја опишува најмасовната принудна внатрешна миграција во историјата на земјата која следува по бонификацијата на Понтинските Мочуришта на југот од Рим, во 1930-тите години. Во 1932, Мусолини веќе почнува да ги сели првите 30.000 сиромашни земјоделци и наполичари од долината на реката По, од Фријули и од Венето во бонифицираните предели и таму започнува и со изградба на новите градови: Латина, Априлија, Помеција, Сабаудија.

Романот е подробен приказ на периодот помеѓу двете светски војни и зачетокот и доаѓањето на власт на фашизмот, како и на причините кои стојат зад процесот на бонификација и градењето на градовите во фашистичката ера. „Каналот Мусолини“ преставува фасцинантна приказна за социјалистичко–фашистичкото насилство, за тензијата помеѓу старите, традиционални земјопоседници, фашистичките лидери, сиромашните колонисти од северот и уште посиромашното локално население кое живеело во зоната зафатена од маларија на само седумдесетина километри од главниот град на Италија.

Овој роман е добитник на книжевната награда „Стрега“ во 2010 година, како и на книжевните награди „Акви Сторија“ и „Асти д’Апело“.

Литературата може да биде заразна, но исто така може да биде и единствено средство за спас. Барем такво е искуството на Хосе, „недоверливиот наратор“ на наградуваниот роман на Енрике Вила-Матас, човек и писател кој е толку опседнат со книгите на одредени славни автори, што не може да пишува или да каже збор без да се повикува на нивните дела или на нивните животи, и чијашто болка се претвора во вистинска болест од книжевноста, во неможност да го разликува вистинскиот живот од фикцијата.

Обидувајќи се да пишува и зборува за својот живот полн со загуба и болка, Хосе го води читателот на едно чудно патување низ повеќе градови во Европа, од Нант, Барселона, Лисабон, Прага и Будимпешта, па сè до Азорските острови и Валпараисо во Чиле.

Ова сложено постмодерно дело, кое во себе содржи траги од пикарски роман, интимен дневник, мемоар, филозофска скица, Вила-Матас го гради како еден вид на лавиринт во кој се среќаваат автори како Сервантес, Борхес, Кафка, Музил, Зебалд и Магрис. Напишан со извонредна вештина и ерудиција, овој роман го потврдува мислењето на современата критика дека Енрике Вила-Матас е еден од најзначајните шпански автори на денешнината.

„Имитатор“ е приказна за Пран Нат, момче од Индија чијашто невообичаено бела кожа се смета за знак на неговото благородно потекло. Неговиот блажен детски живот одеднаш се нарушува кога ќе се открие кои се неговите вистински родители, така што од благородник Пран преку ноќ станува скитник, кој ги открива сите мрачни страни на Британската империја на почетокот од XX век. Патувајќи низ кралствата во Пенџаб, па во Бомбај, Лондон, Оксфорд и најпосле во Африка, Пран Нат неколку пати го менува својот идентитет, на крајот станувајќи совршен Англичанец и перспективен антрополог по име Џонатан Бриџмен. Иронично, во текот на неговата антрополошка експедиција, тој открива и што значи да се биде белец помеѓу дивите племиња во Африка.

Напишан во стилот на класичните авантуристички романи, но поставен низ современа постмодерна перспектива, „Имитатор“ е едно од оние ненаметливи големи дела кои третираат важни прашања од современиот живот (поврзани со политиката, моќта, расата, сексуалноста, домот и љубовта), а сепак му овозможуваат на читателот да доживее и исклучително книжевно задоволство.

Ло има безбедно детство, ја пазат и ја чуваат, но сè се менува кога ќе наполни шест години и ќе запознае нов пријател. Лукаш има тринаесет години, а семејството на Ло е загрижено за неговото пријателство со толку младо девојче. Двајцата се принудени да се среќаваат во тајност и спијат еден до друг до езерото секое лето. За нејзиниот петнаесетти роденден, Лукаш ќе ја однесе Ло во забавниот парк „Тиволи“ во Копенхаген. Со сетила затапени од танцување, од пиење и од разни светла, таа заспива рано. Кога ќе се разбуди, сфаќа дека засекогаш им се сменети животите и пријателството.

„Ова е еден од поинтензивно напишаните романи, кој провоцира на размислување. Одамна немам сретнато таков“.

Свенска дагбладет

„Овој роман за преминување во светот на возрасните ги содржи сите вообичаени состојки – сексот, смртта, изгубеното детство – но посебен е поради страсната и испреплетена нарација, која е богата и јасна“.

Стефани Крос, Дејли мејл

Јапонија, 1799 година. Најмистериозното и најзатвореното царство на Далечниот исток е поврзано со остатокот од светот само преку едно мало пристаниште, вештачкиот остров Деџима, кое служи за трговија со тогашната најмоќна колонијална сила – Холандија. Користејќи го овој историски контекст и преземајќи за основа вистински настани и личности, Дејвид Мичел во овој прекрасен роман стрпливо и вешто ја гради ја незаборавната приказна за младиот холандски писар Јакоб де Зут, кој доаѓа во Јапонија за да стекне големо богатство, но наместо тоа ќе го изгуби срцето.

„Илјадагодишната есен на Јакоб де Зут“ е најзрелиот и најуспешниот роман на Дејвид Мичел, со кој авторот само ја потврди својата светска слава стекната со брилијантното дело „Атлас на облаците“. Во него се преплетуваат љубовна приказна, елементи на авантуристички роман, политички трилер и ориентална мистика, обединети во прекрасно напишана проза која го остава читателот без здив. Мичел вешто ги допира темите кои се типични за целиот негов опус – страста и моќта, честа и предавството, корумпираното општество, власта над другите луѓе и идејата за бесмртноста – а внимателните читатели ќе откријат и неколку ликови и детали кои можеме да ги пронајдеме и во „Атлас на облаците“.

„Мод и Од. Роман за сообраќајот е оригинален и необичен роман за влијанието на автомобилскиот сообраќај врз нашите животи. Романот содржи прецизни есеистички делови во врска со нафтата, донацијата на органи, сообраќајното надгледување, малите движења кои се дел од поголемите. Инженерите конструираат пат, лекарите конструираат тело, ова се последиците на автомобилскиот сообраќај. Големиот број теми го предизвикуваат читателот да мисли”.

Од номинацијата за наградата „Браге“ за 2011 година

„Еден од најчудните норвешки романи оваа година. Но исто така и еден од апсолутно најдобрите… неговото ниво на амбиција и зашеметувачка проза скоро да ја засрамува останатата норвешка фикција. Номинацијата за наградата Браге е победа на самата награда”.

Dagbladet

„Мод и Од би требало да биде задолжително четиво за секого кој планира да седне зад управувачот… Баке пишува неверојатно убаво за болното и гротескното”.

Dagsavisen

Дејството во романот на Енквист е сместено во 1760-тите, период кога Просветителството го доживува својот врв. Младиот дански крал, Кристијан Седми, е недоквакан. Неговата кралица, англиската принцеза Каролин Матилде, е заљубена во неговиот најдоверлив советник, дворскиот лекар Струнзе. Гулдберг, ладнокрвен религиозен фанатик, е решен да ги поништи просветителските идеи што Струнзе ги воведува во Данска. Тој што ќе издржи до крајот во нивната горчлива идеолошка битка, ќе го контролира не само кралот, туку и државата.

Прељуба, лудило, забодување ножеви во грб и благородничка крв… Енквист брилијантно претставува една драматична ера во данската историја, испреплетувајќи многу историски личности, како Волтер, Дидро, Катерина Велика и Џорџ Трети, во приказна за немилосрдна политичка амбиција и личното предавство.